İşitme Cihazı Nedir?

 

İşitme Cihazı

İşitme cihazı,  işitme kaybı yaşayan kişilerin mevcut duyma yeteneğini yükseltmek için, dışarıdan gelen sesleri, gürültüyü bastırıp konuşma seviyesini yükselterek kulağın duymasına yardımcı olan elektronik aletlerdir.

İşitme cihazı kişinin işitme kaybının derecesine ve tipine göre farklılık göstermektedir. İşitme testi (odyometri) yapıldıktan sonra Kulak Burun Boğaz K.B.B. Uzman Doktorunuzun gerekli gördüğü durumda, işitme merkezlerine giderek uygun olan işitme cihazının, işitme uzmanı (odyometrist - odyolog) tarafından kulağınıza işitme cihazlarının denemesi ve uygulaması yapılacaktır.

 

İşitme Cihazı Hangi Durumlarda Kullanılır?

Kişide mevcut işitme kaybının ilaç veya ameliyatla düzelme ihtimalinin olmadığı ya da düzelme ihtimali olsa bile özellikle ameliyatların riskli bulunması durumunda işitme cihazı kullanılır. Genellikle iç kulakla ilgili (sensörinöral - sinirsel) işitme kayıplarında kullanılır, ancak bazen orta kulak problemlerinde de kullanılırlar. İşitmenin tamamen kaybolduğu durumlarda işitme cihazı fayda vermez.

 

İşitme Cihazları Nasıl Çalışır?

İşitme cihazının başlıca 3 parçası bulunmaktadır.

1-Mikrofon: Dışarıdan aldığı ses enerjisini elektriksel sinyale çeviren kısımdır.

2-Amplifikatör: Mikrofonun oluşturduğu elektriksel sinyalin şiddetini işitme kaybına göre ayarlayarak arttıran kısımdır.

3-Hoparlör: Şiddeti yükseltilen elektriksel sinyali ses enerjisine dönüştürür.

 

İşitme Cihazı Çeşitleri

İşitme cihazları genel olarak analog ve dijital olmak üzere 2'ye ayrılmaktadır. Dijital işitme cihazları teknolojik olarak daha avantajlıdırlar. İşitme cihazları takılan yere göre de kulak arkası, kulak içi, kanal içi, gözlük tipi, cep tipi gibi çeşitlere ayrılırlar. Kulak arkasındaki kemik içine bir ameliyatla yerleştirilerek kullanılan (Koklear implant) işitme cihazları da vardır.

 

İşitme Cihazı Nasıl Seçilir?

İşitme cihazına karar verirken, işitme kaybının türüne ve kullanacak kişiye göre belirli ölçütler göz önünde tutulur. İşitme kaybının derecesi, işitme kaybının hangi frekanslarda olduğu, konuşmayı anlama derecesi, kulaktaki hastalığın ne olduğu ve hastanın tercihi önemlidir.

 

İşitme Cihazını Hangi Kulağa Takmak Gerekir?

Sadece bir kulakta işitme kaybı olduğu durumlarda zaten o kulağa işitme cihazı takılması gerekir. Ancak 2 kulak birden işitme kaybı yaşıyorsa cihazın hangi kulağa takılacağına duyulan sesi anlama yüzdesine bakarak karar verilir. Ancak tek taraflı işitmenin arttırılması sesin yönünün ayırt edilmesi açısından zararı olabilir. O nedenle her iki kulağa cihaz takılması daha faydalıdır.

 

İşitme Cihazı Kulağı Tembelleştirir mi?

İşitme cihazlarının kulağı tembelleştirmesi ya da mevcut hastalığın ilerlemesine sebep olması gibi bir durum söz konusu değildir. İşitme cihazı kullanıldığı süre içerisinde ise anlamada yarar sağladığı ve iç saçlı hücreleri aktive ettiği saptanmıştır.

 

İşitme Cihazına Alışmak İçin Ne yapacağım?

İşitme cihazına alışma kullanıcının yaşına, işitme kaybının derecesine, süresine ve işitme cihazını kabullenme isteğine bağlı olarak kişiden kişiye değişir. Cihaza alışma pratik, sabır ve zaman ister, fakat sonuç olumludur. Bu alışma süresinde hasta rahatsız olursa cihazı çıkarıp 1–2 saat ara vermelidir. Her gün bir gün öncekinden biraz daha fazla süreyle işitme cihazını kullanılması önerilir. İşitme cihazına tam olarak alışmak için 1–1,5 ay yeterlidir.

Unutulmaması gereken işitme cihazı sadece konuşmayı değil, çevredeki tüm sesleri hastaya duyuracaktır. Zaman içinde unutulmuş olan bu sesler ilk günlerde hastayı rahatsız edebilir. Alışma sürecinde genel olarak şunlara dikkat edilebilir:

1. Hafta:

_ İşitme cihazı ilk bir hafta sadece evde kullanılmalı.

_ İşitme cihazını takıp, rahat duyulabilecek şekilde ayarlanmalı.

_ Evde dolaşıp, değişik sesler dinlenmeli (Gazete hışırtısı, hapşırma, öksürme saat, telefon zili, kapı sesi gibi)

_ Kullanıcı kendini sinirli veya yorgun hissederse işitme cihazını kapatıp kullanıma ara vermeli. Bir müddet sonra işitme cihazı tekrar takılmalı.

_ Kullanıcı yüksek sesle gazete veya kitap okuyup kendi sesini kontrol etmeli.

_ Sadece bir kişi ile konuşup, konuşanın yüzüne bakarak ve sonra da bakmadan konuşulanı anlamaya çalışılmalı. (başlangıçta konuşan kişinin yüzüne bakmak dudak hareketlerini takip etmek anlamayı kolaylaştırır.)

_ Evde günlük işler yapılırken işitme cihazı takılıp, değişik sesler dinlenmeli (kapı çarpması, su kaynaması, çamaşır makinesi, elektrikli süpürge, sokak gürültüsü gibi) ve bu seslere alışılmaya çalışılmalı

_ Hasta duyduğu sesin kaynağını bulmaya, anlamaya çalışmalı (trafik sesi mi?, süpürge sesi mi? Kapı sesi mi?)

- Hastaya televizyondan haberleri izleyip takip etmesi önerilir.

2. Haftadan sonra:

_ Hasta işitme cihazını günde en az 5 saat takabilir.

_ 3–4 kişilik konuşma gruplarında işitme cihazını kullanmaya başlayabilir.

_ Hastadan ayırt etmekte zorlandığı kelimelerin listesi istenir (örneğin Hastane-Postane, Taş-Yaş, Kuş-Koş gibi). Hastadan bu listeyi bir yakınına okutması (ilk önce dudaklara bakarak daha sonra gözlerini kapatarak) ve tekrar etmesi istenir.

_ Artık dışarı çıkıp tabiattaki sesleri dinlemelidir.

_ Hastadan konuşmalar sırasında anlamadığı bir şey olursa, karşıdaki kişiden söylediği kelimeyi tekrarlamasını istenir.

_ İkinci haftada artık işitme cihazı tiyatro, sinema, kahvehane gibi kalabalık ortamlarda kullanabilir.

_ Hasta kalabalık ortamlarda mümkün olduğunca bir kişiyle konuşmaya çalışmalıdır.

_ Artık hasta işitme cihazını daimi takabilir.

 

İşitme Cihazlarının Ortak özellikleri

_ İşitme cihazları, işitme kayıplı kulağa normale çok yakın (CD) kalitesinde bir ses iletir.

_ İşitme cihazları az veya çok ileri derecede işitme kaybı olanlar içinde uygun bir cihazdır.

_ Dışarıdan gelen sesleri işitme kayıplı olan kulağın ihtiyacı olan ses seviyelerine göre, saniyede yaklaşık 40 milyon aritmetik hesaplama ile işlem yaparak, kulağın ihtiyacı olan sesleri kulağa iletir.

_ Bu özelliği sayesinde, konuşma ve gürültü’ yü ayırarak kullanıcının gürültülü mekânlardaki konuşmaları ön plana çıkartır ve anlamayı kolaylaştırır.

_ Kanal içi işitme cihazları pil dâhil 1,5–2 gramdır.

_ İşitme cihazlarının içinde 83000 transistor den oluşan bir mikroçip mevcuttur.

_ İşitme cihazının tasarımı sayesinde telefon ve cep telefonu ile rahat konuşulabilir.